Lise Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Notları

IDE (Integrated Development Environment) Nedir?

Entegre geliştirme ortamı (IDE), yazılım geliştirme sürecini kolaylaştırmak için kullanılan bir yazılım aracıdır. Editörümüz yazılım geliştiricilerin kod yazma, hata ayıklama, test etme, derleme ve dağıtım gibi işlemleri daha etkili ve verimli bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlayan yazılım uygulamalarıdır. Bu araçlar, bir dizi geliştirme aracını tek bir kullanıcı ara yüzünde birleştirerek geliştiricilere daha düzenli bir çalışma ortamı sunar.

İşte yaygın olarak kullanılan bazı IDE'ler ve ne işe yaradıkları:

Visual Studio Code: 

    Microsoft tarafından geliştirilen bir IDE'dir. Genellikle Windows platformunda kullanılır ve çok çeşitli programlama dillerini destekler. Bir çok yazılımcı tarafından en çok tercih edilen IDE olduğunu belirtebiliriz. Kod yazma, hata ayıklama, derleme ve dağıtım işlemlerini kolaylaştırır.

Dezavantajları:

IDLE: 

    IDLE, Python programlama dili için entegre geliştirme ortamıdır (IDE). Developer’ların kolayca Python kodu yazmasını sağlar. IDLE IDE, bilgisayar programcılarının Python projelerinde hızlı ve kolay bir şekilde çalışmalarını sağlar.

Dezavantajları:

Jupyter: 

PyCharm: 

    JetBrains tarafından geliştirilen, Python geliştirme için özelleştirilmiş bir IDE'dir. Python projelerini oluşturma, hata ayıklama, test etme ve veri analizi yapma konusunda yardımcı olur.

Dezavantajları:

Sublime Text: 

    Hafif bir metin düzenleyici olmasına rağmen, gelişmiş özelliklere sahip birçok programlama dili için kullanılan bir IDE'dir. Hızlı, esnek ve güçlü bir arayüze sahiptir.

Spyder: 

    Spyder, Python programlama dili için bir geliştirme ortamıdır. Sözdizimi vurgulama ve otomatik tamamlama gibi temel özelliklerle sahiptir. Açık kaynaklı ve ücretsiz bir IDE olan Spyder’ın kurulumu oldukça kolaydır. Özellikle veri bilimcileri için tasarlanmıştır.

Atom: 

GitHub tarafından geliştirilen, özelleştirilebilir bir metin düzenleyici ve IDE'dir. Çeşitli diller için eklentiler ve tema seçenekleri sunar.

Yorumlayıcı (interpreter):

☝Programı satır satır veya blok blok çalıştırıp hemen sonucu gösteren ara yüzdür.
☝Taşınması zordur.
☝Yorumlayıcılar yavaş çalışır.

Derleyici (compiler):

☝Programı tek bir dosya haline getirmek için kullanılır. .exe uzantılı dosyalar derlenmiş dosyalara örnek verilebilir.
☝Taşınması kolaydır.
☝Derleyiciler hızlı çalışır.

Bazı diller sadece Derleyici(compiler) bazı programlar da sadece Yorumlayıcı (interpreter) olabiliyor. Bazı diller ise içerisinde hem derleyici(compiler) ve hemde interpreter olabiliyor. Örnek: Python hem derleyici hemde yorumlayıcı bir dildir.

Değişken Nedir?

    Kodlamada değişken (variable), bir veriyi saklamak ve daha sonra bu veriye ulaşabilmek için kullanılan bir isimlendirilmiş birimdir. Değişkenler, programlama dilleri tarafından desteklenir ve farklı türde verileri (sayılar, metinler, nesneler vb.) tutabilirler. değişkeni matematik dersinde x bilinmeyene benzetebiliriz.

Bir değişkeni tanımladığınızda, ona bir isim ve bir değer atarsınız. Bu isim daha sonra o değere başvurmak için kullanılır. 

Değişken İsimlendirme Kuralları Nelerdir?

Değişken isimlendirme kuralları, programlama diline göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak birçok dilde benzer kurallar geçerlidir. İşte yaygın olarak kabul edilen değişken isimlendirme kuralları:

1. Geçerli Karakterler

• Değişken isimleri harf (genellikle A-Z, a-z) ve rakam (0-9) içerebilir, ancak rakamla başlayamaz.

• Örnek: isim1 geçerlidir, ancak 1isim geçersizdir.

• Değişken isimlerinde alt çizgi (_) kullanılabilir.

• Örnek: ogrenci_adi geçerlidir.

2. Boşluk Kullanımı

• Değişken isimlerinde boşluk kullanılamaz. Bunun yerine alt çizgi (_) kullanılabilir.

• Yanlış: ogrenci adi

• Doğru: ogrenci_adi

3. Özel Karakterler Kullanılmaz

• Değişken isimlerinde özel karakterler (!, @, #, %, vb.) kullanılamaz.

• Yanlış: isim!

• Doğru: isim

4. Büyük/Küçük Harf Duyarlılığı

• Birçok programlama dili büyük/küçük harfe duyarlıdır. Yani isim, Isim, ve ISIM farklı değişkenler olarak kabul edilir.

• Örnek: yusuf ve Yusuf iki farklı değişkendir.

5. Rezerve Edilmiş Sözcükler

• Programlama dilinin anahtar kelimeleri (örn. if, for, while, class) değişken ismi olarak kullanılamaz.

• Yanlış: class = 5

• Doğru: sinif = 5

6. Türkçe karakterler Kullanılmaz.

• Kodlama noktalı harfleri sevmez. 
• Örnek: Üzüm yerine uzum olmalı

Değişken Türleri

Babanız sizden su taşımak için herhangi bir kap istedi. Siz eve gittiniz. Baktınız ki evde kova ve sepet var. Hangisini getirirsiniz.

Peki anneniz sizden Urfa fıstığı taşımak için herhangi bir kap istedi. Baktınız ki evde kova ve sepet var. Hangisini getirirsiniz.

Urfa fıstığı sepetle taşıyabilirsiniz değil mi? Aslında fıstık kovayla da taşınabilir ama kova ağır olduğu için doğru bir tercih olmaz.

Peki su sepetle taşınabilir mi? Hayır. Fıstık sepetle, su kovayla taşınır. Bunun gibi yazılımda değişken türleri de farklıdır ve değişken türleri mutlaka belirtilmelidir. eğer değişken tipi belirtilmezse program ağır çalışır veya belirli bir noktada hata verebilir.

Veri Tipleri

    ❤ String : karakter dizileri için kullanılır. str olarak da kullanılır.

    ❤İnteger : tam sayılar için kullanılır. sıfır, negatif ve pozitif değerler alabilir. int olarak da kullanılır.

    ❤ Float : ondalıklı sayılar için kullanılır. Noktalı sayı kullanırken burada virgül yerine nokta kullanılması gerekir.

    ❤ Bool : değerin doğruluğunu veya yanlışlığını sorgular. Eğer değer varsa True değeri verir. Değer yoksa veya boşsa False değeri verir.

Yukarıdakilerin dışında

· complex
· list(liste)
· Tuple (demet)
· Dict(sözlük) veri türleri vardır.

 

NOT: python’da çift tırnak (“ “) işareti yerine tek tırnak(‘ ‘) da kullanılabilir.

NOT: Type(degişken) değişkenin tipini bildirir

NOT : # sembolü ile açıklama yazılır. # sembolünden sonra kodlar çalışmaz.

NOT: ondalık sayı kullanırken nokta kullanıyoruz.

NOT: Eşittir (=) değişkenlerde değer aktarmak için kullanılır.

Aşağıdaki uygulamaları Pycharm'a uygulayalım. type(x) komutu ile veri türünü öğrenmiş oluyoruz.

Örnek:

x="merhaba pycharm"

print(x)

y=type(x)

print(y)

Örnek:

x='merhaba pycharm'

print(x)

y=type(x)

print(y)

Örnek:

x="Şanlıurfa'nın hava durumu pycharm"

print(x)

y=type(x)

print(y)

Örnek:

x=5

print(x)

y=type(x)

print(y)

Örnek:

x=5.5 

print(x)

y=type(x)

print(y)

Örnek:

x="" 

print(x)

y=bool(x)

print(y)

Örnek:

x=" " 

print(x)

y=bool(x)

print(y)

OPERATÖRLER

Operatörler önceden tanımlanmış birtakım matematiksel ya da mantıksal işlemleri yapmak için kullanılan özel karakter ya da karakterler topluluğudur. 

İŞLEM ÖNCELİĞİ

• 1.      Üslü İşlemler
• 2.      Parantez içi
• 3.      Çarpma bölme
• 4.      Toplama - Çıkarma

✊İnput: Kullanıcıdan veri almaya yarayan kod. Veri girişi ister.

✊Eşittir (=) değişkene atama yaparken çift eşittir (= =) karşılaştırma yapar.

✊Sayılar kullanılırken tırnak(“) kullanılmaz ama karakter yani harfler kullanılırken mutlaka tırnak (“)  kullanılır.

✊Print kodu ekrana yazdırmak için kullanılır.

 

sifre=123456
kadi="enser"
giriskadi=str(input("Lütfen kulllanıcı adınızı giriniz"))
girissifre=int(input("lütfen şifrenizi giriniz"))
if sifre==girissifre and kadi==giriskadi:
    print("giriş başarılı")
else:
    print("giriş başarısız")

 

İŞLEM ÖNCELİĞİ ÖĞRNEKLERİ

Örnek-5: Serhat adlı öğrenci kullanıcı girişi yaptıran bir web sayfası kodlamak istemektedir. Site Kullanıcıdan kullanıcı adı ve şifre bilgilerini alıp kontrol eden ve eğer doğruysa “hoş geldiniz” yanlış ise tekrar giriş yapması için yönlendiren problemin algoritma ve akış diyagramını yazınız